Giới thiệu tổng quát về tỉnh Quảng Bình

Tỉnh Quảng Bình nằm ở Bắc Trung Bộ, Việt Nam với diện tích tự nhiên 8.037km2, dân số năm 2000 là 807.787 người.

Vị trí địa lý: Toạ độ địa lý ở phần đất liền là:

Ðiểm cực Bắc: 18005,12,, vĩ độ Bắc
Ðiểm cực Nam: 17005,02,, vĩ độ Bắc
Ðiểm cực Ðông: 106059,37,, kinh độ Ðông
Ðiểm cực Tây: 105036,55,, kinh độ Ðông
Tỉnh có bờ biển dài 116,04km ở phía Ðông và có chung biên giới với Lào 201,87 km ở phía Tây, có Quốc lộ I A và đường Hồ Chí Minh, đường sắt Bắc Nam, quốc lộ 12 và tỉnh lộ 20, 16 chạy từ Ðông sang Tây qua cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và một số cửa khẩu phụ khác nối liền với Nước CHDCND Lào.

Ðịa hình: Ðịa hình Quảng Bình hẹp và dốc từ phía Tây sang phía Ðông. 85% tổng diện tích tự nhiên là đồi núi. Toàn bộ diện tích được chia thành các vùng sinh thái khác nhau:

Vùng núi cao
Vùng đồi và trung du
Vùng đồng bằng
Vùng cát ven biển.
Khí hậu: Quảng Bình nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa và luôn bị tác động bởi khí hậu pha trộn của phía Bắc và phía Nam và được chia làm hai mùa rõ rệt:

Mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau. Lượng mưa trung bình hàng năm 2.000 - 2.300mm/năm. Thời gian mưa tập trung vào các tháng 9 , 10 và 11.

Mùa khô từ tháng 4 đến tháng 8 với nhiệt độ trung bình 24oC - 25oC. Ba tháng có nhiệt độ cao nhất là tháng 6, 7 và 8.

Tài nguyên đất: Tài nguyên đất được chia thành hai hệ thống chính: Ðất phù sa ở vùng đồng bằng và hệ pheralit ở vùng đồi và núi với 15 loại và các nhóm chính như sau: nhóm đất cát, đất phù sa và nhóm đất đỏ vàng. Trong đó nhóm đất đỏ vàng chiếm hơn 80% diện tích tự nhiên, chủ yếu ở địa hình đồi núi phía Tây các huyện, đất cát chiếm 5,9% và đất phù sa chiếm 2,8% diện tích.

Tài nguyên động, thực vật: Quảng Bình nằm trong khu vực đa dạng sinh học Bắc Trường Sơn - nơi có khu hệ thực vật, động vật đa dạng, độc đáo với nhiều nguồn gen quý hiếm. Ðặc trưng cho đa dạng sinh học ở Quảng Bình là vùng Karst Phong Nha - Kẻ Bàng.

Về động vật: rất đa dạng và phong phú, có nhiều loài quý hiếm như Voọc Hà Tĩnh, Gấu, Hổ, Sao La, Mang Lớn, Gà Lôi lam đuôi trắng, Gà lôi lam mào đen và Trĩ...
Về đa dạng thực vật: Diện tích rừng Quảng Bình 486.688 ha, trong đó rừng tự nhiên 447.837 ha, rừng trồng 38.851 ha, trong đó có 17.397 ha rừng thông. Diện tích không có rừng 146.386 ha.
Thực vật ở Quảng Bình đa dạng về giống loài: có 138 họ, 401 chi, 640 loài khác nhau. Rừng Quảng Bình có nhiều loại gỗ quý như lim, gụ, mun, huỵnh, thông và nhiều loại mây tre, lâm sản quý khác. Quảng Bình là một trong những tỉnh có trữ lượng gỗ cao trong toàn quốc. Hiện nay trữ lượng gỗ là 31triệu m3.

Tài nguyên biển và ven biển: Quảng Bình có bờ biển dài 116,04km với 5 cửa sông, trong đó có hai cửa sông lớn. Tại đây có cảng Nhật Lệ và cảng Gianh, có vịnh Hòn La nước sâu và kín gió rất thuận lợi cho tàu thuyền neo đậu và phát triển các dịch vụ. Hòn La có diện tích mặt nước 4km2, có độ sâu trên 15 mét và xung quanh có các đảo che chắn: Hòn La, Hòn Cọ, Hòn Chùa. Với mức nước như trên có thể cho phép tàu 3-5 vạn tấn vào cảng mà không cần nạo vét. Trên đất liền có diện tích khá rộng (trên 400ha) thuận lợi cho việc xây dựng khu công nghiệp gắn với cảng.

Bờ biển có nhiều thắng cảnh đẹp cùng với thềm lục địa rộng gấp 2,6 lần diện tích đất liền tạo cho Quảng Bình có một ngư trường rộng lớn với trữ lượng khoảng 99.000 tấn và phong phú về loài (1650 loài), trong đó có những loại quý hiếm như tôm hùm, tôm sú, mực ống, mực nang, san hô. Phía Bắc Quảng Bình có bãi san hô trắng với diện tích hàng chục ha, đó là nguồn nguyên liệu quý cho sản xuất hàng mỹ nghệ và tạo ra vùng sinh thái của hệ san hô. Ðiều đó cho phép phát triển nền kinh tế tổng hợp vùng ven biển.

Mặt nước nuôi trồng thuỷ sản: Với 5 cửa sông, Quảng Bình có vùng mặt nước có khả năng nuôi trồng thuỷ sản khá lớn. Tổng diện tích 15.000 ha. Ðộ mặn ở vùng mặt nước từ cửa sông vào sâu khoảng 10-15km giao động từ 8-30%o và độ pH từ 6,5- 8 rất thuận lợi cho nuôi tôm cua xuất khẩu. Chế độ bán nhật triều vùng ven biển thuận lợi cho việc cấp thoát nước cho các ao nuôi tôm cua.

Tài nguyên nước: Quảng Bình có hệ thống sông suối khá lớn với mật độ 0,8 - 1,1 km/km2. Có năm sông chính là sông Ròn, sông Gianh, sông Lý Hoà, sông Dinh và sông Nhật Lệ. Có khoảng 160 hồ tự nhiên và nhân tạo với dung tích ước tính 243,3 triệu m3.

Khoáng sản: Quảng Bình có nhiều loại khoáng sản như vàng, sắt, titan, pyrit, chì, kẽm... và một số khoáng sản phi kim loại như cao lanh, cát thạch anh, đá vôi, đá mable, đá granit. Trong đó, đá vôi và cao lanh có trữ lượng lớn, đủ điều kiện để phát triển công nghiệp xi măng và vật liệu xây dựng với quy mô lớn. Có suối nước khoáng nóng 105o C. Có nhiều dấu hiệu cho thấy trữ lượng vàng tại Quảng Bình cũng có khả năng để phát triển công nghiệp khai thác và chế tác vàng.


Dân số và lao động: Năm 2000 dân số Quảng Bình khoảng 807.787 người. Phần lớn cư dân địa phương là người Kinh. Dân tộc ít người thuộc hai nhóm chính là Chứt và Bru- Vân Kiều gồm những tộc chính như Khùa, Mã Liềng, Rục, Sách, Vân Kiều, Mày, v,v. .. sống tập trung ở hai huyện miền núi Tuyên Hoá và Minh Hoá và một số xã miền Tây Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thuỷ. Dân cư phân bố không đều, 88,5% sống ở vùng nông thôn và 11,5% sống ở thành thị.

Quảng Bình có nguồn lao động dồi dào với 380.306 người, chiếm khoảng 47,08% dân số, trong đó lao động nông nghiệp chiếm 72,8%, lao động công nghiệp chiếm 10,9%. Về chất lượng lao động, theo điều tra dân số thời điểm 1/4/1999 có : 10.720 người có trình độ từ cao đẳng trở lên, trong đó 4.676 cao đẳng, 6.042 đại học, trên đại học. Lực lượng lao động đã qua đào tạo gần 33.000 người chiếm 8% số lao động.

Văn hoá, con người và tiềm năng du lịch Quảng Bình
Dải đất Quảng Bình như một bức tranh hoành tráng, có rừng, có biển với nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, thắng cảnh nổi tiếng: đèo Ngang, đèo Lý Hoà, cửa biển Nhật Lệ, khu di sản thiên nhiên Phong Nha-Kẻ Bàng.


Quảng Bình là vùng đất văn vật, có di chỉ văn hoá Bàu Tró, trống đồng Phù Lưu cùng thời với nền văn hoá Ðông Sơn, nhiều di tích lịch sử: Quảng Bình Quan, Luỹ Thầy, Rào Sen, Thành Nhà Ngo, thành quách của thời Trịnh - Nguyễn, nhiều địa danh nổi tiếng trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc như Cự Nẫm, Cảnh Dương, Cha Lo, Cổng Trời, Xuân Sơn, Long Ðại, đường Hồ Chí Minh v.v.. Trong quá trình lịch sử, đã có nhiều người Quảng Bình học rộng, đỗ đạt cao và có nhiều làng nổi tiếng và được truyền tụng từ đời này sang đời khác như " Bát danh hương": " Sơn- Hà- Cảnh - Thổ- Văn- Võ- Cổ - Kim". Nhiều danh nhân tiền bối như Dương Văn An, Nguyễn Hữu Cảnh, Nguyễn Hàm Ninh, Hoàng Kế Viêm...và nhân vật lịch sử nổi tiếng như Võ Nguyên Giáp là quê Quảng Bình. Nhiều lễ hội truyền thống và làng nghề cổ truyền tiêu biểu.